Hoe ga je om met puberende kinderen die gaan stappen of festivallen?
Als je puber voor het eerst uitgaat of naar een festival wil, begint een nieuwe, spannende fase – maar ook een waarin je je soms zorgen maakt. Tegenwoordig is middelengebruik onder jongeren veel normaler dan vroeger. Volgens het Trimbos-instituut heeft 26% van de 16- tot 18-jarigen in Nederland wel eens cannabis geprobeerd, en 80% drinkt alcohol vóór hun 18e. Op festivals is de verleiding nog groter: in 2023 gaf 34% van de festivalbezoekers onder de 25 aan xtc of andere drugs te hebben gebruikt (Trimbos.nl). Deze cijfers kunnen schokkend zijn, maar ze laten zien hoe belangrijk het is om je kind voor te bereiden op het nachtleven. Hoe zorg je dat ze plezier hebben, maar veilig blijven? En hoe voorkom je dat ze in middelenmisbruik terechtkomen? Hier lees je hoe je dat aanpakt, met praktische tips en een flinke dosis begrip voor jou en je puber.
Open het gesprek zonder oordeel
Pubers en preken gaan niet samen, dat weet je vast al. Toch is praten over stappen, festivals en middelengebruik cruciaal. Begin niet met waarschuwingen, maar met nieuwsgierigheid. Vraag wat ze leuk vinden aan festivals of wat hun vrienden doen als ze uitgaan. Luister écht en stel open vragen: “Hoe voelt het om in zo’n menigte te staan?” of “Wat weet je eigenlijk over drank of drugs?” Zo creëer je een veilige ruimte waarin ze eerlijk durven te zijn. Vertel daarna pas over de risico’s van middelen, zoals hoe alcohol hun beoordelingsvermogen beïnvloedt of hoe drugs onverwachte effecten kunnen hebben. Hou het feitelijk en kort – een college van een uur werkt averechts.
Maak duidelijke afspraken
Regels geven houvast, ook al doen ze alsof ze die haten. Spreek af hoe laat ze thuis moeten zijn en hoe ze je laten weten dat ze veilig zijn. Bij festivals kun je bijvoorbeeld afspreken dat ze je een appje sturen als ze aankomen en vertrekken. Bespreek ook wat ze doen als iets niet goed voelt – wie bellen ze? Maak een noodplan zonder dat het voelt als wantrouwen. Zeg bijvoorbeeld: “Ik vertrouw je, maar ik wil gewoon weten dat je oké bent.” Dit geeft ze vertrouwen en een vangnet.
Voorkom middelenmisbruik: informeer en vertrouw
Drugs en alcohol zijn overal, zeker op feestjes en festivals. Je kunt ze niet overal voor afschermen, maar je kunt ze wel weerbaarder maken. Geef eerlijke info over de gevaren: dat xtc je lichaam kan uitputten of dat mixen met alcohol extra riskant is. Websites zoals dat van het Trimbos hebben betrouwbare info die je samen kunt doornemen. Nog belangrijker: versterk hun zelfvertrouwen. Pubers die stevig in hun schoenen staan, laten zich minder snel meeslepen door groepsdruk. Vraag: “Wat zou je doen als iemand je iets aanbiedt?” Oefen samen hoe ze ‘nee’ kunnen zeggen zonder ongemak.
Controleren of loslaten?
De grote vraag: moet je hun tas checken of hun appjes lezen? Moet je ze onderwerpen aan periodieke drugstestjes? Hoewel het verleidelijk is, werkt controleren vaak averechts. Pubers hebben ruimte nodig om te leren, en te strenge controle kan hun vertrouwen schaden. In plaats daarvan kun je observeren. Merk je dat ze zich anders gedragen, vaker geheimzinnig zijn of ineens weinig energie hebben? Dan is het tijd voor een gesprek, niet voor spionage. Laat ze weten dat je er bent als ze iets willen delen, zonder oordeel. Een goede middenweg is betrokkenheid tonen: bied aan om ze op te halen na een feestje, zodat je ziet hoe ze eraan toe zijn.
Wees een veilige haven
Pubers maken fouten – dat hoort erbij. Als ze een keer te veel drinken of toch iets proberen, straf dan niet meteen, maar praat. Vraag wat er gebeurde en hoe ze zich voelden. Laat merken dat ze altijd naar je toe kunnen, ook als het misgaat. Dit maakt de kans kleiner dat ze in middelenmisbruik vervallen, omdat ze weten dat er een uitweg is. En vergeet niet: jouw voorbeeld doet ertoe. Als jij bewust omgaat met alcohol of stress, nemen zij dat onbewust over.
Blijf in contact
Het allerbelangrijkste is dat je kind weet dat je er bent. Stappen en festivallen zijn een avontuur, en met jouw steun kunnen ze dat op een veilige manier beleven. Hou de lijntjes open, lach samen om hun verhalen en geef ze het vertrouwen om hun eigen keuzes te maken. Jij bent hun anker, en dat maakt alle verschil.
